Monday, June 8, 2009

Με αφορμή μια απόπειρα εποικοδομητικής κριτικής στην Δράση

photo: History enthusiasts, dressed as members of the French Army, take part in a re-enactment of Napoleon's famous battle of Waterloo in Braine-l'Alleud June 22, 2008.


Πιο κάτω, θα μιλήσω και για την ωμή ισχύ, αυτό το πρωτόγονο ζητούμενο που παίζει καθοριστικό ρόλο στις πολιτικές τάσεις των κοινωνιών. Όμως επιτρέψτε μου πρώτα να κάνω μια μικρή κριτική στην παρουσία της Δράσης στα μέσα επικοινωνίας και ιδιαίτερα στο διαδίκτυο (που παρακολούθησα κατά κύριο λόγο), ελπίζοντας να συνεισφέρω όσο γίνεται στην επαναδιατύπωση της εκστρατείας σας στο μέλλον:

1. Η εκστρατεία σας επικεντρώθηκε σε δύο πυλώνες: πρόσωπα (πχ κύριος Μαρκουλάκης) και μια λογοκεντρική διαλεκτική με εργαλείο την κριτική επί συγκεκριμένων θεμάτων.

Σε επίπεδο προσώπων διέκρινα μιαι μάλλον αδούλευτη εκστρατεία που αποπειράθηκε να αξιοποιήσει το ευχάριστο πρόσωπο του κυρίου Μαρκουλάκη χωρίς να λάβει υπ'όψη τον υπάρχοντα χρωματισμό του από την τηλεόραση, που υποβαθμίζει την πολιτική του πρόταση. Ακριβώς επειδή ο κύριος Μαρκουλάκης είναι ήδη γνωστός με συγκεκριμένο τρόπο, θα ήταν σοφό να αλλάξει ρόλο, να υιοθετήσει μια μη θεαματική παρουσία στον πολιτικό στίβο. Το πρόσωπο της Δράσης θα έπρεπε να είναι ΤΟ ΕΡΓΟ όσων συμμετέχουν. Το έργο όπως αποτυπώνεται στην υλική πραγματικότητα, μαζί με καθημερινά πρόσωπα, έτσι ώστε να φαίνεται ότι όσα λέτε αφορούν στους καθημερινούς ανθρώπους και επηρεάζουν/ έχουν επηρεάσει θετικά την ζωή μας.

Συγχρόνως, τα υπόλοιπα πρόσωπα εμφανίστηκαν εντελώς αποσπασματικά, χωρίς βαθειά αναφορά στο έργο και τις προσωπικότητες. Συγκεκριμένα, νομίζω ότι το εξαιρετικό πλεονέκτημα του υπαρκτού έργου ανθρώπων που συμμετέχουν στη Δράση, ακόμη μια φορά, δεν έγινε γνωστό σε όσους αντιλαμβάνονται τα πρόσωπα μέσω αποσπασματικών συνειρμών. Πχ, ο κύριος Μπουτάρης είναι γνωστός στους περισσότερους ως παραγωγός κρασιών και ευκαιριακός υποψήφιος δήμαρχος που δεν κέρδισε. Ελάχιστοι γνωρίζουν το υπόλοιπο έργο του. Ελάχιστοι γνωρίζουν και κατανούν τον άνθρωπο και την διαδρομή του. Από την άλλη, ο κύριος Δήμου, φαντάζει σε πολλούς Έλληνες σαν ένας ελιτιστής που αρέσκεται στα ευφυιολογήματα, αλλά δεν θα καταδεχόταν να τους νοιαστεί ή να "ξεπέσει" σε ισότιμη σχέση μαζί τους. Τέτοιου είδους επιδερμικές προκαταλήψεις δεν παλεύονται με επιχειρήματα. Παλεύονται μόνο με πράξεις, με δράση και δέσμευση στον πολιτικό στίβο.

Ως εκ τούτου, τα πρόσωπα δεν απέκτησαν ποτέ συνοχή πολιτικού σχήματος. Δεν αναδείχτηκε το έργο τους και η πολιτική συνέπεια, η συνέπεια λόγου και πράξης καθώς και η δέσμευση που ανέλαβαν συστήνοντας το νέο κόμμα. Γιατί συναντήθηκαν οι συγκεκριμένοι άνθρωποι, την συγκεκριμένη στιγμή, στο σχήμα της Δράσης; Ναι, έγινε μια απόπειρα να εξηγηθούν όλα αυτά. Όμως, στο μυαλό πολλών ανθρώπων που είναι σκεπτόμενοι παρέμειναν ενθυμήσεις και ερωτήματα του τύπου, "τί έγιναν οι Ταύροι;", "τί σχέση έχει ο κύριος Μπουτάρης με το Πασόκ;", "τί έκανε στα reality show ο κύριος Μαρκουλάκης;", "κόμμα, η συνάθροιση ατόμων που περιφέρονται όπου λάχει κι αλλάζουν στρατόπεδο ανάλογα με τις συγκυρίες;"

Αλλά και ο Στέφανος Μάνος, παραμένει δέσμιος μιας εικόνας που δεν έχει "θεατρικότητα", ούτε αναπτύσσει ζωτική συναισθηματική σχέση με την ευρύτερη κοινωνία ( ο άνθρωπος δεν είναι περφόρμερ ούτε πολιτικάντης που λαϊκίζει, αλλά ούτε διαθέτει προφίλ πατριάρχη. Έτσι, δεν γοητεύει το ανασφαλές πλήθος αλλά ούτε τα ροζ και κίτρινα μέσα επικοινωνίας. Δεν λέω να αλλάξει, όχι, αυτό θα ήταν προσβλητικό και άστοχο. Καλό είναι να παραμείνει όπως είναι, να διατηρήσει τις αρετές του. Όμως, πρέπει να αλλάξει ο τρόπος παρουσίασής του). Θα έπρεπε με κάποιον τρόπο να αναδειχτεί το έργο του και να απελευθερωθεί ο ίδιος από την επικοινωνιακή πίεση. Να μπορέσει το έργο του να μιλήσει από μόνο του. Ειλικρινά, ακόμη και ενημερωμένοι πολίτες, επιμένουν να αγνοούν την ουσιαστική του συνεισφορά σε συγκεκριμένα θέματα που διαχειρίστηκε. Πολλοί επιμένουν να τον χαρακτηρίζουν με βάση το φαίνεσθαι και όχι τα έργα. Και το φαίνεσθαι το καθορίζουν τα κανάλια και κάποιοι φαφλατάδες δημοσιογράφοι. Το καθορίζει η μικροπολιτική και το επικοινωνιακό κουτσομπολιό. Κι εδώ έρχομαι στον δεύτερο πυλώνα, τον πυλώνα που χαρακτηρίζω λογοκεντρικό.

2. Δυστυχώς, όταν μιλάμε ορθολογικά και με αξιοπρέπεια, ή όταν αναπτύσσουμε δομημένα επιχειρήματα (όπως κάνει η ελίτ του πολιτικού προσωπικού χωρίς να ωφελείται) πρέπει να γνωρίζουμε ότι απευθυνόμαστε στους πολλούς που είναι στην καλύτερη περίπτωση καχύποπτοι απέναντι στον λόγο και αποφασίζουν με το ένστικτο (το οποίο ένστικτο κάθε άλλο παρά είναι αλάνθαστο δεδομένης της επικοινωνιακής διαμεσολάβησης στις περίπλοκες κοινωνίες που ζούμε). Απευθυνόμαστε δηλαδή σε ένα κόσμο που συχνά βλέπει δίχως να ακούει. Σε ένα κόσμο που ακούει κυρίως την ένταση, το πάθος, το επικό/ψυχολογικό/δραματικό αφήγημα και τα χρώματα μιας φωνής. Όχι τόσο τα επιχειρήματα. Η λογική υποχωρεί μπροστά στην δραματοποίηση. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της συναισθηματικής/τηλεοπτικής παιδείας. Ο χρεωκοπημένος λόγος, ο κούφιος πολιτικός λόγος έχει μετατρέψει τους αποδέκτες στην καλύτερη περίπτωση σε κυνικούς αρνητές και στην χειρότερη σε κωφούς οφθαλμολάγνους. Ο ψηφοφόρος, παλιμπαιδίζοντας αφοπλιστικά, αποζητά μια αίσθηση ταύτισης και ασφάλειας. Δυστυχώς δεν κρίνει με βάση τα πραγματικά δεδομένα!
Η μόνη λύση είναι να ενεργοποιήσει κανείς τον ψυχισμό του κόσμου και όσο γίνεται την σκέψη, μέσω της συνολικής εικόνας. Εμβαπτίζοντας τους αποδέκτες σε ένα δομημένο όραμα της πολιτικής θέσης και πρότασης. Κάνοντας τα πραγματικά δεδομένα αναπόδραστο γεγονός.

...Χωρίς να έχω κάνει διδακτορικό στην ψυχολογία της επικοινωνίας, πιστεύω πως θα χρειαζόταν να φτιάξετε σποτ και επικοινωνιακό υλικό που να συνολικοποιεί την πολιτική σας πρόταση. Με κίνδυνο να φανώ κωμική, μου έρχεται στο νου η παρουσίαση των προτάσεων για τις επόμενες Ολυμπιακές πόλεις. Σε κάθε περίπτωση, αυτό το υλικό δεν πρέπει να εκτοξεύεται ευκαιριακά και αποσπασματικά, αλλά να υπάρχει σε δημόσια θέα και να εμπλουτίζεται διαρκώς.

Πιο απλά, όταν μιλάτε για πεζοδρόμους ή λεωφορειολωρίδες ή την Αττική οδό ή δεν ξέρω τι άλλο... θα έπρεπε να βλέπουμε, να ακούμε, να περπατάμε και να αγγίζουμε αυτά τα έργα! Πρέπει πάση θυσία, να δημιουργήσετε συναισθητικούς συνειρμούς που να συγκεκριμενοποιούν τα λεγόμενα.

Ίσως να είναι πολλά αυτά που ζητάω, όμως δεν είναι τόσο δύσκολο να κατασκευάσεις την αφήγηση όταν διαθέτεις το υλικό αντίκρυσμα, όταν δηλ. υπάρχει απτό έργο.

Τέλος, κάτι πολύ σημαντικό:
Οπωσδήποτε, υπάρχει ζήτημα με το βάθος μιας εκστρατείας. Είναι δύσκολο να έχει κανείς αποτελέσματα όταν ένα σχήμα δεν δουλεύει συστηματικά και σε βάθος χρόνου, έτσι ώστε να αναπτύξει μια σχέση με την κοινωνία και να καταστεί σημείο αναφοράς. Η Δράση διαθέτει στελέχη με αυτόνομη παρουσία σε βάθος χρόνου, αλλά όλες αυτές οι συνιστώσες δύσκολα ζυμώνονται και συνδυάζονται σε ένα συλλογικό όργανο δράσης. Έτσι, πιθανά, το κόμμα σας παρέμεινε στη συνείδηση του κόσμου σαν μια ευκαιριακή πρόταση δίχως συλλογική δέσμευση. Στη χειρότερη περίπτωση δε, σαν οπορτουνίστικη ομάδα πίεσης με ιδιοτελή χαρακτήρα!

Ίσως να αναρωτιέται κανείς γιατί τόση καχυποψία απέναντι στις καλύτερες προθέσεις...
Ε, λοιπόν, ότι και να λέμε, η πολιτική παραμένει ένα είδος πολέμου (με διαφορετικά μέσα) και στον πόλεμο, οι ανθρώπινες ομάδες εμπιστεύονται τη μοίρα τους σε εκείνους που αντιλαμβάνονται ως κυρίαρχους. Όσο κι αν ακούγεται πρωτόγονο, δεν έχει νόημα να το εξωρραΐσουμε. Αν κάποιος φιλοδοξεί να αποκτήσει πολιτικό βάρος, θα πρέπει να πείσει για την πολεμική του ετοιμότητα, για την ανεξάρτητη ισχύ που διαθέτει στην κοινωνία, για την αδιαπραγμάτευτη δέσμευσή του και την ικανότητά του να συσπειρώνει τις πολυδιασπασμένες κοινωνικές δυνάμεις θέτοντας στόχους. Σε κάθε άλλη περίπτωση, οι κοινωνίες προσπερνούν τις καλές προθέσεις.

Κατ'αντιστοιχία, η αριστερά αδυνατεί να αποκτήσει πολιτική ορμή στην ευρύτερη κοινωνία γιατί παρ'όλες τις πολεμικές ιαχές και τις κορώνες, στην πράξη είναι λογοκεντρική. Υποτιμώντας ή μασκαρεύοντας κι εξωρραΐζοντας τα ανθρώπινα ένστικτα, αποδεικνύεται εκλεκτική, καταλήγει πολυδιασπασμένη και τελικά, κάθε άλλο παρά μαζική.

Θα μπορούσε κανείς να πει πολλά περισσότερα, αλλά ας μην απομακρυνθούμε περισσότερο από μια απλή κριτική στην εκστρατεία της Δράσης!

Ευχαριστώ πολύ

No comments:

Πηγή έμπνευσης: http://www.tvxs.gr/v12751

Το παρακάτω άρθρο αποτελεί ακόμη μια προσφορά στο μέλλον της πατρίδας μας (heimat)

Εμβόλιμη εισαγωγή/σύνοψη:
Βρίσκω αλλού ξημερωμένο όποιον δεν αντιλαμβάνεται την ανάγκη της βιωματικής σύνδεσης ανάμεσα στον τραγουδοποιό ή λαϊκό μουσικό και τον κόσμο. Η Lhasa τραγουδά σε δυο τρεις γλώσσες, αλλά είναι όλες δικές της, έχει ζήσει και ζει μέσα σε αυτές τις γλώσσες. Από την άλλη, η Αρβανιτάκη για παράδειγμα αγγίζει πολλούς ανθρώπους που δεν καταλαβαίνουν ελληνικά. Γιατί; Μα βέβαια, επειδή δεν μαϊμουδίζει, αλλά έχει αυθεντική φωνή που συχνά υπερβαίνει τα γλωσσικά και πολιτισμικά σύνορα, κάτι που ισχύει για κάθε μουσικό που έχει τα πόδια του στη γη, στο συγκεκριμένο, σε κάποιο πραγματικό τόπο. Από μια τέτοια στέρεη βάση μπορείς να ξεκινήσεις για να κάνεις όλων των ειδών τα πειράματα, αλλά προϋπόθεση είναι να αναγνωρίσεις το έδαφος όπου πατάς. Όλα τα υπόλοιπα είναι συμπώματα μιμητισμού, ναρκισιστικά πειράματα στο κενό.


...Λοιπόν, συνήθως δεν γίνομαι bitchy,
αλλά, επειδή έχει παραγίνει το πράγμα με την φόρα γε-γε των πολιτισμικών παραγωγών με όνειρα διεθνούς μεγαλείου (optional κομπολόϊ ή φράτζα) που χουρχουρίζουν ανοιχτόστομα καταπίνοντας το τελευταίο αφόδευμα του ΝΜΕ* αν βγαίνει ακόμα η χαζοφυλλάδα και καταντήσαμε τη Μόνικα ανίκανη να ψελλίσει το όνομά της χωρίς proforah... ήθελα να σας πω ότι τα αγγλοκεντρικά γκρουπάκια ψιλοανακατέβουν τη σούπα των υπολειμμάτων από τις προηγούμενες δεκαετίες της naive έκφρασης (λουλούδια, από τ'αυτιά ως την κωλότσεπη του Μόρισσι...), όταν ακόμη η κουλτούρα έβγαινε κυρίως από την μεταμοντέρνα Δύση και νομίζαμε ότι αυτή η μαυρίλα, η παραφορά, η θλίψη που ψυχανεμιζόταν το τέλος της ηγεμονίας της, αποτελούσε κοσμικό επιφαινόμενο, αυτό που οι φιλόσοφοι ονομάζουν "universal".

Η ποπ κουλτούρα βεβαίως βεβαίως, αργοπορώντας όσο έμενε κυρίαρχη η ΤV και με απίστευτη επιτάχυνση (να μη σκεφτώ καν τι γίνεται πια, στα χρόνια του Web2), έφτασε αισίως στον τοίχο του φυσικού ήχου, στον θόρυβο, στην απρόσωπη κυβερνοποπ, στα τυχαία ηχητικά συμβάντα... ξεπήδησαν οι πραγματικά ζωντανές και αυτονομημένες σκηνές fusion από την Βαρκελώνη μέχρι τη Λαχώρη και το Τόκυο. Πήρε φωτιά το τοπίο, εξατμίστηκε όλο. Και κολυμπάμε πια σε αυτό το ψυχονέφος... κολυμπάμε δίχως υποχρεώσεις σε άλλον πέρα από τη συνείδησή μας, σίγουρα δίχως σιγουριά, δίχως γνώση που να μην επιδέχεται αμφισβήτηση.

Έρχονται τώρα καθυστερημένα κάποιοι νοσταλγοί του μαζικού ροκ και της αυθεντίας... (οι λάτρεις του μπλε χαπιού) να μας πουλήσουν φούμαρα για μεταξωτές κορδέλλες. Nice old expression. Το ίδιο κάνουν και τα έμο υβρίδια, δεν λέω. Αρσενικό και θηλυκό, γιν γιαν. Nαι, ήθελα λοιπόν να πω, ότι it's OK, όποιος θέλει να πληρώσει για να χαζέψει τους περιφερόμενους με το τελευταίο χιτάκι, σιντάκι, ποντκαστάκι κλπ, ...it's OK, όποιος θέλει θα το κάνει και θα κατεβάσει και μερικές μπύρες και από κει και πέρα θα του αρέσει ότι κι αν κουδουνίζει μέσα στα αυτιά του, όπως γινόταν πάντα. Όμως, μη μας ζαλίζετε άλλο με το τελευταίο trend se agglikia glwssa... υπερθεματίζοντας αναίσχυντα! Γιατί εκεί που βρεθήκαμε ο κόσμος σήμερα... Τί αξίζει να ακούει κανείς;
Τί, πώς, πού...

Αφού μπορεί να κάνει remix κανείς την ίδια του τη ζωή, σερφάροντας στα δαιδαλώδη φιορδ με Σομαλούς και άλλους πειρατές, μαθαίνοντας καθημερινά κόλπα και ρουφώντας την μεμοραμπίλια που σέρνεται άπλετη στο διαδίκτυο: να βρίσκεται με τους φίλους του (επιτρέψτε μου: Gal Kosta, Shostakovich, Bliki Circus, Edgard Varèse, 武満徹, Henryk Górecki, Nusrat Fateh Ali Khan u know what I mean) ή μόνη/ος, με ένα καλό ζευγάρι ηχεία και να απολαμβάνει σύμμεικτα περιβάλλοντα, βιολογικών φρούτων με κρασί, πνοές φρέσκου αέρα, ησυχίας, ένα κίτρινο βιβλίο μέχρι να δύσει ο ήλιος και άμα λάχει, έναν υπνάκο, ακόμη και γιόγκα.

Κοινώς,
το τί σαρώνει την υφήλιο (πέρα από τη βλακεία),
το τι είναι διάφανο με υψηλές προδιαγραφές (πέρα από την κουνουπιέρα μου),
το τι αποτελεί ρευστό μεθυστικό ρόφημα (πέρα από το τσάι Ντε Νι) και
το τι είναι ασεβές (πέρα από την άρνηση να παραμυθιαστούμε κατά παραγγελία),

τα τέσσερα ως άνω και πολλά άλλα, αποτελούν σειρά ερωτημάτων που επιδέχονται πολλαπλές λύσεις, κατά τρόπο που αν ήταν πολυώνυμο δεν θα είχε απαραίτητα γραφική παράσταση συγκλίνουσα στα γκισέ κάποιου διασκεδαστηρίου ή άλλης νυχτερινής πίστας.

Καλή τύχη σε όλα τα παιδιά, καλή προσγείωση στα έπεα**.




*νάσιοναλ μιούζικαλ εξπρές
**πτερόεντα