(σχόλιο από Μιράντα που δημοσιεύτηκε στο μπλογκ του βιβλιοπωλείου Futura, σε σχέση με τον διάλογο/διαμάχη που αναπτύσσεται εκεί και με αναφορά στην σύγχρονη τέχνη και τις απόψεις που εκφράζονται στο ηλεκτρονικό περιοδικό Καπούτ. H φωτογραφία είναι από βίντεο των Smashing Pumpkins)
Αυτή η αντιπαράθεση τοποθετείται μέσα σε ένα ανασφαλές κοινωνικό περιβάλλον και ένα περιρρέον πολιτικό κλίμα που οξύνουν την ανάγκη προσέγγισης της πραγματικότητας: παιδεία, ενημέρωση, κοινωνικός διάλογος, συμμετοχή, πρακτικές πολιτικής για τον πολιτισμό, η κοινωνικοποίηση των απλών ανθρώπων... Πάνω από όλα όμως, μέσα στο τρέχον πολιτικό πλαίσιο, το έλλειμα που γίνεται ορατό είναι σε σχέση με την παραγωγή κυβερνητικής δυνατότητας (θεσμική παραγωγή στελεχών διακυβέρνησης με παραδειγματικό ήθος και εξαιρετικές ικανότητες, καθώς και ρεαλιστικές ευκαιρίες αξιοποίησης και ορίζοντα μετεξέλιξης). Αναφέρομαι φυσικά στην κατάσταση των θεσμών.
Έτσι κι αλλιώς -αναφερόμενη πιο συγκεκριμένα στον πολιτισμό και τις υπερδομές της παραγωγικής διαδικασίας, το πρόβλημα με τον Ελληνικό, αλλά και κάθε 'μιμητισμό' όπου κι αν εκδηλώνεται, είναι πως δεν καταφέρνει να αναπαράγει τον επιθυμητό, αυθεντικά νοηματοδοτούντα μηχανισμό. Η απλοϊκή φιλοδοξία των όποιων ανθρώπων μετέχουν δυτικοευρωπαϊκής παιδείας -ενώ φέρουν ελάχιστο πλούτο ηθικής εμπειρίας που να ισοδυναμεί με πολιτική ευφυία- να πραγματώσουν ιδανικά in situ τις εικόνες από τις οποίες διακατέχονται, δεν μπορεί παρά να καταλήγει σε έργα με στεγνό σώμα, με λίγη ψυχή, προϊόντα που παγώνουν τον μέσο άνθρωπο και τον καταστούν όχι κοινωνό πολιτισμού, αλλά μάλλον, τον βάζουν στη θέση του, του επισημαίνουν υποσυνείδητα και άρρητα, την υστέρηση που αποτελεί δική του μοίρα.
Η άσκηση εξουσίας είναι σε αυτή την περίπτωση αυτοσκοπός.
Η συζήτηση στο μπλογκ, φοβάμαι ότι ξεφεύγει διαρκώς προς την μεγάλη κριτική, προς την φιλοσοφία και την διαμάχη ιδεών, ενώ στην ουσία (και όσον με αφορά σαν καλλιτέχνιδα εν εκστάσει -ω, τι ωραία που περνά ο χρόνος- κατατρεγμένη από τον άγγελο μιας ορατής αόρατης ζωής που μου επιφυλάσσει την γνώση του ύστερου και την απόλυτη αποδοχή της ποίησης), στην ουσία, πέρα από τον κακοχωνεμένο άρα υστερόβουλο πραγματισμό που παράγει μικρόψυχες στρατηγικές... τί μένει να ζητάς από τους άλλους, τί άλλο πέρα από τυχαίες ματιές στο δρόμο, δηλαδή την στιγμιαία προσοχή ενός περαστικού άνδρα που απορεί όσο ένας σκύλος για τη μυρουδιά και την κοπή σου, επιβεβαιώνοντας άμεσα την ύπαρξή σου!
Αυτό που δεν αφήνει περιθώρια πραγματικής δημιουργίας (μιας σημαντικής πράξης ο σπόρος της οποίας θα ανθίσει) είναι η ανεπάρκεια των πρωταγωνιστών. Είναι φιλόδοξοι διαχειριστές του πνεύματος; Όχι. Απλά διαχειριστές. Το πνεύμα δεν τους αφορά, γιατί δεν είναι ποσοτικά προσδιορισμένο. Χάνουν έτσι την ουσία και απασχολούνται με υπολογισμούς, αμετροεπή αυτοεκτίμηση, συγχρωτισμό με αυλικούς και εκατοντάρχους, με γελωτοποιούς και ένα συρφετό υπαλλήλων. Η θεία ειρωνία, δεν κατοικεί πλέον εδώ.
Το ποιόν τους το υπαγορεύουν και οι περιστάσεις. Ο ζεστός πυρήνας των πραγμάτων έχει έτσι κι αλλιώς μετακινηθεί προ πολλού. Κάτι ψήνεται μέσα στις τεχνητές μνήμες, μέσα στα τρισδιάστατα μοντέλα και αντανακλά τον τρίτο κόσμο, τις καταστροφές, τις εκρήξεις, κάτι γεννιέται πέρα από τον άνθρωπο, σιγά σιγά...
Όμως στον παλιό κόσμο των ανθρώπων με λογής-λογής κοστούμια και μεγάλο ΕΓΩ που εμψυχώνεται εντασσόμενο στην παραγωγή... το λίγο ντύνεται σπουδαίο. Το μικρό μέγεθος αντικατοπτρίζεται αντίστροφα στο μέγεθος των υλικο-οργανωτικών κατασκευασμάτων, όχι στο ηθικό τους και το μορφολογικό -ας μην παρεξηγείται το ηθικό στοιχείο, είναι όπως χρησιμοποιείται εδώ, το μέτρο της συνολικής αντίληψης, ο δείκτης μιας ευφυίας που συνεκτιμά το ίδιον καλό και το συμφέρον του άλλου και όλους τους αστάθμητους παράγοντες μιας ρέουσας ολότητας- αλλά στο χωρικό εκτόπισμα. Συγκεντρωτισμός, απίστευτος οίστρος δόμησης του κανόνα και του ανταλλακτικού παραδείγματος που θα ορίζει τις συναλλαγές, διαδικασίες διαχείρισης ανθρώπων και αξιών με μια λογική αγοράς που δεν μπορεί να λειτουργήσει όταν η ίδια η αγορά είναι μια ευσεβής υπόθεση και όχι μια πραγματικότητα.
Αλήθεια, ποιές είναι οι διαστάσεις της αγοράς; The dimensions of a plausible market space... Αξίζει να αναρωτιόμαστε πλέον, καθώς πέρα από αυτές τις διαστάσεις αναπτύσσεται η λεγόμενη φούσκα. Ερώτημα που θα έπρεπε να αποτελεί δείκτη σχεδιασμού και πρακτικό μέλημα.
Τέλος πάντων. Νομίζω ότι καλά θα ήταν να δούμε το θέμα αρχιτεκτονικά. Ας το δούμε μάλλον σαν ζήτημα χωροθεσίας, πολιτικής ανάπτυξης μιας κοινωνίας και αποτύπωσης αυτής της ανάπτυξης στον χώρο.
Ο φιλελευθερισμός δεν είναι το πρόβλημα στην Ελλάδα, στην Ελλάδα δεν έχουμε πολλές ελπίδες να αντιληφθούμε αυτόν τον τρόπο σκέψης.
Το ζήτημα με την Ελλάδα είναι η άρχουσα τάξη, η ανύπαρκτη άρχουσα τάξη. Δίχως διαδικασίες παραγωγής μιας διοικητικής ελίτ που να έχει πάνω από όλα κάποιο ήθος, κάποια συνέπεια και ένα 'souci de soi', μια διάθεση αριστείας! ένα δεδομένο κοινωνικό κατεστημένο που να παράγει θεωρία! κάτι από το οποίο να ξεκινήσουμε να αποκτούμε δυνατότητες ανάπτυξης μιας κριτικής της εξουσίας... Αν δεν υπάρχει αυτό το ελάχιστο μιας δυτικής δημοκρατίας με ισχυρούς θεσμούς, ότι και να λέμε αποτελεί αντίλαλο κάποιας άλλης κοινωνίας, κάποιας άλλης θεωρίας, κάποιας άλλης αλήθειας.
Επιμένω. Ας δούμε το θέμα σε σχέση με τον χώρο και την ανάπτυξη των ελπίδων, επιθυμιών, φιλοδοξιών μας μέσα σε αυτόν: πού τοποθετούμε τι και με ποιά οικονομική και αξιακή συγκέντρωση...
Αν είναι να συγκροτηθεί μια συνεπής ταυτότητα της πολιτικής ιδιότητας, αυτό θα πρέπει να έρθει και μέσα από διάχυση της ευθύνης. Δεν μπορεί ο χειραγωγούμενος ελλιπής πολίτης, ο δίχως πρόσβαση στα προαπαιτούμενα δικαιώματα μιας ευνομούμενης δημοκρατίας, να ενοχοποιείται για την αφέλειά του, (για την αποχή του από εκθέσεις), για την αδιαφορία του. Η αδιαφορία είναι η μόνη υγιής αντίδραση σε ένα περιβάλλον ψυχρής χειραγώγησης.
Με το δίκιο του λοιπόν ο 'αγέννητος' πολίτης αποσύρεται στην κρυψώνα του σαν το αγρίμι και ακόμη κι αν κάποιες φορές (που το δόλωμα είναι μεγάλο και μυρίζει και καλεί με ένταση χρώματος και αισθητικό παφλασμό) ξεμυτίζει και πλησιάζει στο λούνα παρκ του κυρίου Ζενάκου ή στο Μολ Αμαρουσίου... τελικά, και πάλι χάνεται, κοιμάται, απομονώνεται και επιστρέφει στο γνώριμό του αστικό κενό μιας οποιασδήποτε κουζίνας οποιασδήποτε πολυκατοικίας και ξαποσταίνει εκεί μέσα φουμάροντας, να βλέπει ένα γνώριμο αδιέξοδο, τίμιο και βουβό.
Posts
No comments:
Post a Comment