Ποτέ πιά πίσω στα δικά μας

Η αντίληψη του κατασκευασμένου κόσμου μας ως "δεύτερη φύση" (δηλ. έχοντας "ξεχάσει" πως ότι αντιλαμβανόμαστε είναι κατασκευασμένο, θεωρούμε το περιεχόμενο του κόσμου μας φυσικό και δεδομένο) μας αφαιρεί κάθε λόγο δράσης. Αν ο κόσμος προϋπάρχει, δεν μπορούμε να τον παράξουμε συνειδητά. Αντίθετα, είναι απλά, προς ανακάλυψη.

Η πολιτική υπό αυτές τις συνθήκες χάνει κάθε σχέση με την δημιουργικότητα.

Η τηλεόραση κατά το πλείστον κινείται σε αυτό το μήκος κύματος. Η δημοσιογραφία είναι αποκαλυπτική και παράγει θέαμα. Η σάτιρα το ίδιο. Ότι πάλι τείνει προς την κριτική, είτε περιπίπτει στις εξώτερες ζώνες χαμηλής θέασης ως δυσνόητο, ή θριαμβεύει μέσω του στερεότυπου καταγγελτικού λόγου. Ο κόσμος ακούει τα αναμενόμενα...
Υπάρχουν και κάποια δήθεν υψηλά προϊόντα που βολεύονται με τη χαμηλή τηλεθέαση της δημοσιοϋπαλληλικής περί τέχνης παραγωγής τους. Εξυπηρετούν μια συντηρητική κοινωνικο-οικονομική ατζέντα, δεν ενοχλούν στην ουσία κανένα, δεν προκαλούν παρά μόνο κάποιους εξ'ορισμού γραφικούς, δεν ερεθίζουν τα αντανακλαστικά του κατασταλτικού μέσου νου, ούτε θίγουν την κοινώς αποδεκτή καθημερινότητα ή την ισορροπία των σχέσεών μας.

Ως μέτρο σύγκρισης, αναλογιστείτε τα προβλήματα που αντιμετώπισε ο Orson Welles μετά τον πανικό που έφερε σκιαγραφώντας ραδιοφωνικά την επίθεση από τον Άρη, ο Χατζηδάκης στη διοίκηση του Τρίτου προγράμματος, αναλογιστείτε την παράκρουση της Λένας Πλάτωνος, του Γεωργίου Βιζυϊνού, το περιθώριο στις ταινίες του Νικολαΐδη και την ασυμβίβαστη δημιουργικότητα του Σταύρου Τορνέ (ποιός μιλά πια γι'αυτόν;), την περήφανη μοναξιά του Jean Genet που αναζήτησε το τέλος του από καρκίνο σε ένα ξενοδοχείο στη βόρεια Αφρική, την πορεία του William Burroughs στον φόνο, την ψυχωτική fractal γεωμετρία του έργου του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη, την κάθε ιδιαίτερη παρουσία που πρόσβαλε τη μονοτονία της δεύτερης φύσης.

Το μη αναγνωρίσιμο μέσα στην άμεση πραγματικότητά μας (και όχι σε κάποια γκαλερί ή ειδικό ιδρυματικό χώρο) κινεί υποψία. Κατά τα άλλα, ότι δεν μεταφράζεται σε εύληπτο μιντιακό μήνυμα, εξαφανίζεται. Το σύστημα στρατολογεί τα τσιράκια του και οι νέοι καλούνται να ψωνίσουν εναλλακτική κουλτούρα με το κιλό στις μαζικές διοργανώσεις που μετατρέπουν τον πολιτισμό σε ποικιλία ασήμαντων προτάσεων στα ράφια του κάθε σούπερ μάρκετ "Γκάζι" και σε δημοκρατικά απανωτά φεστιβάλ με αμέτρητους συμμετέχοντες και πληθώρα χορηγών.

Το σύνθημα είναι "απόλαυσέ το", "follow your heart", "ζήσε τη στιγμή", "νοιώσε το ρυθμό", "just do it", "keep walking" και γενικά, μη τυχόν και κάνεις πίσω να σκεφτείς τι στο διάβολο είναι όλα αυτά.

Για κάθε τι υπάρχει μια ειδική ζώνη, ή όπως αναφέρει κάπου ο Pynchon στο Rainbow of gravity "κάθε πουλί έχει το κλαδί του και όλα είναι η ζώνη".

Ο θόρυβος δεν παύει ποτέ. Η κιτς υφή του κόσμου είναι πυκνή και λεία, χωρίς κενά.

Πέραν του δεδομένου κόσμου υπάρχει ένας τοίχος, το τέλος του κόσμου. Θα είχατε δει την αμερικάνικη ταινία, όπου όλα εξελίσσονταν σε ένα πλατώ και στο τέλος υπήρχε ο τοίχος/ταμπού.

Ο πολιτικός και ο καθείς, υπό αυτές τις συνθήκες δεν έχει ευθύνη για την δημιουργία του κόσμου, αλλά μόνο μια ευθύνη διεκπεραίωσης: παίζει ένα ρόλο, μιμείται τον εαυτό του όσο καλύτερα γίνεται.

Όμως η ανοίκεια πραγματικότητα εισρέει προσωρινά σπάζοντας τη συνέχεια αυτού του καθησυχαστικού ψέμματος. Τότε ο κιτς κόσμος (που δεν ανέχεται τα σκατά, τον θάνατο, τις παύσεις, τη σιωπή), παθαίνει σοκ μπροστά στο απρόβλεπτο που θεωρεί συνάμα απαράδεκτο. Όλοι θυμώνουν και μένουν με ανοιχτό το στόμα και "προκαλείται σάλος στη κοινή γνώμη"... και αναζητούνται ευθύνες. Βασικά, ανυπομονούμε να σπρώξουμε το δυσάρεστο γεγονός έξω από το οπτικό μας πεδίο! Η διαρκής τηλεοπτική επανάληψη της αναπαράστασης των θεωρούμενων απαράδεκτων συμβάντων κάνει ακριβώς αυτό: υποκαθιστά τα χάσματα της πραγματικότητας με μια ιδεολογικά προσδιορισμένη αναπαράσταση που δεν επιδέχεται περαιτέρω κριτική.

Παρ'όλ'αυτά, βρισκόμαστε όλοι υπό την συνεχή απειλή του ασυνείδητου φόβου που μας οδηγεί σε εμμονή στην ασφάλεια και μας εκτρέπει πολιτικά ώστε να παραδινόμαστε στους αυτόκλητους πατέρες και σωτήρες μας.

Το κιτς περιβάλλον που εγκαθίδρυσαν τα μέσα επικοινωνίας των μαζικών, τεχνικίστικων κοινωνιών και οι επαναστατημένες μάζες που απεχθάνονται την απροσδιοριστία (βλέπε λίγο και παλιότερα κείμενα όπως José Ortega y Gasset, revolt of the masses), παράγουν διαρκώς "απρόσμενα" ατυχήματα:
Περιβάλλον που καταρρέει, τρομοκρατία, απρόκλητες επιθέσεις και την επικρεμάμενη απειλή του μεγάλου ατυχήματος (βλέπε Paul Virilio).

Μήπως η απάντηση στο αδιέξοδο βρίσκεται στα λεγόμενα exopolitics και UFO? Έξω, έξω από δω, σε στυλ www.untoldmysteries.com

Λέω τώρα... μια και παθαίνω αλλεργία όταν ακούω τη γνωστή ατάκα των δελτίων ειδήσεων "και τώρα πίσω στα δικά μας".


(το κείμενο αναπτύσσει περαιτέρω σχόλιο της Μιράντας στο μπλογκ grbloopers.blogspot.com)